Marmara Denizi’ne Kurtarma İçin Müsilaj Raporu
TBMM Müsilaj Komisyonu tarafından hazırlanan raporda müsilaj sorunun çözümü için 157 öneri ortaya koyuldu. Komisyon, Marmara Denizi Bütünleşik Stratejik Planında yer alan faaliyet ve alt faaliyetler, ilgili ve sorumlu kurumlar tarafından belirtilen süreler içerisinde hassasiyetle uygulanması gerektiği belirtildi.
ATIK SULARI DENİZE VERMEYİN
Atıksu yönetiminde temel prensibin ‘en az kirletme’ ve ‘maksimum geri kazanım’ olması gerektiğini belirten komisyon, ileri arıtma ile elde edilen suların, sulama ve sanayi suyu olarak kullanılmasını önerdi ve yasal mevzuat çıkartılmasını istedi.
KESİLEN CEZALAR ÇEVREYE AYRILMALI
Yağmursularının kanalizasyona gitmeden depolanmasını isteyen komisyonun, başlıca önerileri şöyle: Çevre kirliğine yol açma potansiyeli yüksek olan sanayi sektörlerinin ihtisas organize sanayi bölgelerinde bir araya getirilmesi teşvik edilmelidir. Fabrikaların soğutma suları mevzuata uygun sıcaklığa getirilmeden denize verilmemeli. Çevre cezaları arıtma tesislerinin kurulmasında kullanılmalı. Arıtmalar ileri biyolojik olmalı ve kademeli olarak revize edilmeli. Belediyeler atık su paralarını sadece arıtma tesisi yapımı ve işletmesi için kullanmalı.
ATIKSU KAYNAĞINDA AYRIŞTIRILMALI
Arıtma tesisleri profesyonel olarak işletilmeli. Tesislerin elektrik tarifeleri düşük olmalı. Temiz üretim teşvik edilmeli ve yaygınlaştırılmalı. Atıksu alternatif su kaynağı olarak düşünülerek tarım, kentsel yeşil alanlar ve endüstride kullanımı teşvik edilmeli. İmar ve yapılaşmada atıksu kaynağında ayrıştırılmalı ve tuvalet suyu harici su ayrı toplanarak yeniden kullanılmalı.
ATIK YÖNETİM POLİTİKASI DEĞİŞMELİ
İyi tarım uygulamalarına geçiş sağlanmalı. İyi tarım ve organik tarım uygulamaları ile basınçlı ve damlama sulama sistemlerinin kullanımına yönelik teşvikler artırılmalı. İlaçlama ve gübreleme denetimli ve zamanında yapılmalı. Atık yönetimi ve bertarafı konusunda sağlanan teknik ve maddi destekler yerel yönetimlerin ihtiyaçları doğrultusunda artırılmalı. Marmara Denizi için bütüncül bir yaklaşımla iklim değişimini dikkate alan yeni bir atık yönetim politikası oluşturulmalı.
YENİ KURUMLAR OLMALI
Deniz kirliliğine kıyıdan ve denizden müdahale etme kapasitesine sahip kurum-kuruluşların envanteri oluşturulmalı. Marmara Denizi’nde yapılacak dip tarama faaliyetlerinin çevresel açıdan yönetimi konusunda taranan çamurların bertarafına ilişkin tüm düzenlemeler Marmara Denizi’nin Özel Çevre Koruma Bölgesi olduğu dikkate alınarak yapılmalı.
KİRLİLİK KAYNAKLARI İZLENMELİ
Marmara Denizi’nde noktasal kirlilik kaynakları belirlenmeli, bu bölgelerde izleme çalışmaları yürütülerek önlemler alınmalı. Bu çerçevede; yeni izleme araçları geliştirilmeli ve gerçek zamanlı izleme ve modelleme çalışmaları yapılmalı. Marmara Denizi başta olmak üzere bütün denizlerde kurulacak izleme sistemleri öncelik oluşturan alanlara kurulmalı ve konusunda yetkili olan bir kurumun koordinasyonunda işletilmeli; kamu kurum ve kuruluşları, üniversiteler desteği ile ortak veri kullanımı sağlanmalıdır.
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ EYLEM PLANLARI
Avrupa Yeşil Mutabakatına uygun olarak sanayi sektöründe çevresel performans artırılmalıdır. Endüstriyel çeşitliliğin yoğun olduğu bölgelerde “sektörler arasında madde ve enerji değişimi” olarak ifade edilen “endüstriyel simbiyoz” olanaklarına yönelik AR-GE teşvik edilmeli. Marmara Denizi Havzası için iklim değişikliğiyle mücadele çalışmaları kapsamında tüm iller yerel iklim değişikliği il eylem planlarını tamamlamalı.
DENİZ KUMLA BULUŞMALI
Deniz dolgusu ve kıyı yapılarının doğal yapıya etkilerinin en aza indirilmesi ve ‘suyun kumla buluşması’ temel prensip olmalıdır. Çevreye saygılı üretim yapan, sıfır atık projesini uygulayan ve ileri biyolojik atık su arıtma tesisini yapıp işleten ve gri su kullanan firmalar ödüllendirilmelidir. Eğitim çalışmaları ilk okuldan-üniversite öğrencileri dahil edilmelidir.
AZ ATIK ÜRETEN SANAYİ KALMALI
Marmara Denizi’nde evsel ve endüstriyel atık suların deşarjları, tarımsal faaliyetler, gemi atık suları, kıyı dolguları, maden ve hafriyat atıkları ve atmosferik çökelme kaynaklı kirlenmenin önlenmesi için gerekli tedbirler alınmalıdır. Marmara Bölgesi’nde yüksek teknoloji ve kısıtlı atık üreten sektörlere öncelik verilerek sanayi alanındaki yoğunlaşmanın Orta Anadolu gibi yeni bölgelere genişletilmesi sağlanmalıdır. MARMOD Projesi sonuçlarında da tespit edildiği üzere; Marmara Denizi’nde oksijen eşiğine çıkılabilmesi için toplam karasal besin yükünün yüzde 40 oranında azaltılması için çalışma yapılmalı.
Oksijen cihazları işe yaramadı
Müsilajın ortaya çıkması ile birlikte 22 Haziran 2022 tarihinde Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından Kanada’dan getirilen ve denize oksijen vermesi beklenen 4 cihaz İzmit Körfezi’nde denize bırakıldı. Oksijen seviyesi azalan Marmara Denizine büyük katkı vermesi beklenen cihazlarla ilgili hiç açıklama yapılmadı. Ancak TBMM Müsilaj Komisyonu raporunda bu cihazların denizde işe yaramadığı ve oksijen ile ilgili Körfez’e bir katkısının olmadığı belirtildi.
